over leren en ontwikkelen
Altijd leuk. Een nieuw online initiatief: een pod- en vodcast over leren, veranderen en innoveren van Tjip de Jong. Met in de eerste aflevering een gesprek met Joseph Kessels, die ik al inspirerend vind sinds mijn studietijd (laaaang geleden). Het gesprek gaat over hoe je leren op de werkplek aantrekkelijk kunt maken. In deze blogpost vind je een overzicht van de (lees: mijn) highlights.
Willem van Oranje is alive! Nou ja, virtueel dan. In werkelijkheid is hij natuurlijk al heel lang geleden vermoord door Balthasar Gerards. Maar uitgever ThiemeMeulenhoff en onderwijscentrum Helpr hebben hem weer tot leven gewekt met een chatbot. In ‘chat met Willem’ kun je hem al je vragen stellen. In deze blogpost leg ik uit wat een chatbot is en hoe je chatbots voor leren en ontwikkelen kunt inzetten.
Chatbots zijn een toepassing van kunstmatige intelligentie. Het zijn robots die met geschreven tekst automatisch kunnen reageren op vragen van gebruikers. Denk bijvoorbeeld aan de virtuele medewerkers van klantenservices die je tegenkomt op websites.
Lees ook: de nationale AI-cursus
Helen Blunden heeft al eerder een aantal toepassingen in een blogpost op een rijtje gezet. Chatbots kunnen:
Dit zijn vooral voorbeelden van faciliterende chatbots. Maar chatbots kun je ook inzetten voor educatieve toepassingen en reflectie. Ennuonline geeft daar een mooi overzicht van.
Je hebt zelf vast ervaring met conversaties met chatbots waarin de chatbot er niet uitkwam met je vragen of vreemde antwoorden gaf. Een gesprek met een chatbot heeft zijn beperkingen, maar chatbots worden steeds beter. Dat komt omdat ze ‘opgevoed’ met kunstmatige intelligentie, waardoor ze leren van de antwoorden en steeds slimmer worden. Een leuke test vind je hier: chatbot or not. Lukt het jou om de chatbots te onderscheiden van echte mensen?
Chatbots kunnen lerenden prima helpen als de vragen routinematig zijn. Zodra het gesprek meer betekenisvol en complex wordt of er emotie bij komt kijken, wordt het moeilijker. Voor dat soort zaken zijn chatbots gewoon minder geschikt, omdat ze lastig te automatiseren zijn.
Ook de ‘chat met Willem’ heeft zijn beperkingen, bijvoorbeeld omdat het Nederlands van Willem van Oranje niet met de tijd is meegegroeid en ook broken links bevat. Qua didactiek gaat het de chatbot (gelukkig) wel wat verder dan alleen vraag en antwoord. Willem kan ook zelf vragen stellen om voorkennis te activeren en het niveau in te schatten. Dat helpt om de antwoorden gerichter te laten zijn. Daarnaast wordt ook extra uitleg gegeven, bijvoorbeeld met video’s. Al met al vind ik het een erg leuk initiatief en zeker de moeite waard om zelf ook eens te proberen!
Learning is curiosity not curriculum. Dat is de zin die mij het meest is bijgebleven uit de keynote van Elliot Masie.
Elliot Masie is vooral bekend als organisator van het jaarlijkse inspirerende Masie Learning event. Hij is ook de leider van het Masie Learning Consortium, een denktank met 230 grote organisaties, die nadenken en spreken over de belangrijkste ontwikkelingen in dit vakgebied. Je kunt hem dus wel met recht één van de goeroes in het vakgebied noemen. Zijn keynote op Next Learning 2019 ging over veranderingen en de impact van veranderingen.
Eén van de eerste vragen van Elliot was of iemand in de zaal zelf de laatste tijd een e-learningmodule heeft gevolgd. Het antwoord (en dat was ook mijn eigen antwoord): nee. Want daar heb je geen tijd voor of daar maak je geen tijd voor. Hetzelfde geldt voor het volgen van webinars. Het gros van de mensen die zich daarvoor inschrijft komt uiteindelijk niet opdagen (want geen tijd) en de mensen die er zijn doen tijdens de webinar allerlei andere dingen, dan luisteren en meedoen. Aanvullend hierop geldt voor mezelf dat de e-learnings die ik gedaan heb vaak saai zijn en eerder een vorm van e-teaching. En dan moet je het onderwerp wel heel interessant of relevant vinden om het vol te houden.
Elliot Masie zegt dat e-learningmodules of webinars niet of niet helemaal worden gevolgd, omdat de lerenden veranderen. Aandacht en focus zijn lastig. De gemiddelde tijd die een video wordt bekeken is 183 seconden en een tekst uitlezen (bijvoorbeeld uit een boek), is ook moeilijk. Lerenden gebruiken internet op het moment dat ze iets willen weten.
Als je zelf al geen e-learningmodule volgt, en je weet dat het gedrag van lerenden zo verandert: waarom zou je dan nog e-learningmodules ontwikkelen? En ja, dat is een fijne zwart-wit vraag, waarop het antwoord wel een beetje grijs is. Het leren en de manier waarop je naar leren kijkt, zal moeten veranderen. Een goede vorm van e-learning is dan een mogelijke oplossing, maar niet de standaardoplossing. Het gaat erom dat je uit een breder repertoire van mogelijkheden het beste kiest. En dat hoeven niet per se formele leeroplossingen te zijn. Misschien wel juist niet of veel minder. Dat past ook heel goed binnen het gedachtegoed van performance support.
Daarbij is het belangrijk dat het leren relevant en engaging is. Lerenden willen iets leren omdat ze er nu wat aan hebben. Gestuurd vanuit nieuwsgierigheid. En die nieuwsgierigheid is niet per se hetzelfde als dat wat het formele curriculum zegt. Maar het is natuurlijk wel het mooist als het lukt om dit te laten samenvallen. En daar komt de uitspraak: ‘learning is curiosity, not curriculum’ vandaan.
Elliot Masie noemde nog meer veranderingen. Die kun je hier nalezen. Tot slot gaf hij ons, als L&D’ers, een aantal tips mee:
Redelijk last-minute ging ik naar Next Learning 2019, een event voor Learning & Development professionals. Een gevalletje eigenlijk geen tijd, maar zou wel willen én een kaartje dat op mijn pad kwam. Zo kwam ik terecht in een sessie over gepersonaliseerd leren: gepersonaliseerd leren voorbij de hype en in de praktijk.
Zelf doe ik nu vrij weinig met gepersonaliseerd leren, maar ik heb het idee dat we dit wel zouden moeten doen. Ik hoopte dat deze sessie mij daarin meer duidelijkheid zou geven en misschien ook wat handvatten van kanten die we op kunnen gaan.
Gepersonaliseerd leren is populair maar ook nog een ‘fuzzy’ begrip. Wat zijn de mogelijkheden om ‘one size fits one’ learning and development mogelijk te maken? Hoe kunnen we gepersonaliseerd leren vormgeven via learning design en technologie? Welke praktijkvoorbeelden zijn er al, met welk resultaat en wat kunnen we daarvan leren? Deze sessie geeft je een kijkje in de wereld van gepersonaliseerd leren en laat een aantal concrete praktijkcases zien.
“Gepersonaliseerd leren: wat, waarom en hoe #NLE2019” verder lezen‘Kom ik uit een ei, dat ik geen idee heb wat de VUCA-wereld is?’ En omdat jij nu geen idee hebt waarom ik mij dit afvroeg, hieronder het citaat dat mijn hersens liet kraken.
In deze MOOC (aangeboden door breinleiderschap.nl) tref je informatie over hoe de neurowetenschap je kan helpen om het hoofd te bieden aan alle uitdagingen die de VUCA-wereld van je vraagt.
Ja, dus, dat. Het is verwarrend en onduidelijk, maar ook wel weer een mooie gelegenheid om weer wat nieuws te leren. En dus schreef ik me in voor deze MOOC die kennis uit de neurowetenschap koppelt aan de uitdagingen van de VUCA-wereld waarin we leven. De MOOC is opgebouwd uit vier thema’s: veranderen, uitblinken, crisis en groei, en aanpassen.
“De VUCA-wereld: wat is het en hoe ga je ermee om?” verder lezenEen paar weken geleden had ik een afspraak met een fervent aanhanger van de 70-20-10 theorie. Hij presenteerde het als dé waarheid en dé holy grail. Nu weet ik wel beter, maar ik vond het ook zo wat om daar toen wat van te zeggen. Dat heb ik dus maar niet gedaan. Maar toen ik daarna een blogpost van Wilfred Rubens over het ontbreken van bewijs voor 70-20-10 las, vond ik dat een goede aanleiding om toch mijn mond open te trekken. Al is het dan op papier ;-). Deze blogpost gaat daarom over 70-20-10: wat is het wel en wat is het niet?
“70-20-10: Wat is het niet en wat is het wel?” verder lezenAlweer het derde deel van het afscheidscadeau van de rector van de Open Universiteit: een serie modules over online onderwijs. En waar ik aan deel twee een beetje het gevoel van ‘mwah, is dit het nu’ overhield, werd ik van deze een stuk enthousiaster. Nou ja, van een groot deel tenminste. Gelukkig maar, want daardoor was het dit keer niet zo’n worsteling om er doorheen te komen én heb ik weer wat nieuwe kennis opgestoken. Ik volgde de module ‘virtual reality in online onderwijs‘.
Lees ook: wat is online onderwijs?
“Virtual reality in online onderwijs” verder lezenDe OU-module ‘activeren in online onderwijs’ is deel 2 van het afscheidscadeau van de rector. Deze module gaat over vormen van online onderwijs, het onderwijsproces, mogelijkheden, geschikte werk- en feedbackvormen en de rol van docenten in online onderwijs. Het belooft een ‘proeverij van de mogelijkheden’ te zijn. Na afloop had ik niet echt een bevredigd gevoel. Om in termen van eten te blijven: alsof je verkouden bent en het eten niet proeft. Je eet wel, maar het doet je niets. Het viel een beetje tegen dus. Hoe kwam dat?
“Activeren in online onderwijs” verder lezenHunkemöller werkt al drie jaar met een videoselectie van kandidaten. Kandidaten beantwoorden in een video-opname twee vragen die veel zeggen over hun persoonlijkheid. Tot nu toe werden die video’s beoordeeld door recruiters. Dat werkte goed, maar maakte de doorlooptijd van de sollicitatieprocedure ook langer.
Om die in te korten, gaat Hunkemöller nu nog een stap verder. De video-opname wordt beoordeeld door een algoritme. Dit algoritme is gebaseerd op hun 100 succesvolste medewerkers. Hiermee wordt bepaald of je bij Hunkemöller past. Verondersteld wordt dat dit een objectiever resultaat geeft. Maar is dat ook zo? Hoe betrouwbaar zijn algoritmes?
Om te beginnen: ik vind het een interessante ontwikkeling. In eerste instantie dacht ik ‘nee, dat kan niet’. Maar daarna bedacht ik dat een selectieprocedure altijd een subjectief proces is. En ook al zijn het ervaren recruiters, die gewend zijn om video’s te beoordelen, er blijft altijd een subjectief aspect. Ik moest ook denken aan een vraag uit de nationale AI-cursus, die er over ging of je een diagnose liever door een dokter of door een algoritme zou laten stellen. Gevoelsmatig kies je (of in ieder geval: ik) voor de dokter. Maar er is alle kans dat een algoritme het een stuk beter doet. Tegelijkertijd zijn algoritmes even bevooroordeeld als de mensen die ze maken. Kortom: eigenlijk weet ik het nog steeds niet. Ik ben dan ook heel benieuwd of deze aanpak van Hunkemöller succesvol blijkt te zijn.
Op social media las ik enthousiaste reacties over het boek GRIP – Het geheim van slim werken van Rick Pastoor en dat maakte mij nieuwsgierig. Waarom? Omdat slimmer en productiever werken wel mijn interesse heeft en er altijd wel iets nieuws te leren is. Daarnaast was ik benieuwd naar de beloofde praktische aanpak. Genoeg redenen om het boek te downloaden dus.
