Schrijven of typen: waar leer je het meest van? Afgelopen week zag ik een LinkedIn-post voorbij komen waarin het volgende gezegd werd: bij online werkvormen waarbij een antwoord getypt moet worden, vinden studenten het fijn om hun antwoorden in handschrift te zien. Omdat dit persoonlijk voelt en helpt bij het verwerken van de leerstof. Mijn gedachte 1: ‘huh’? Mijn gedachte 2: ‘best een leuk onderwerp voor een blog’.

Cognitieve processen

In deze blog van onderzoekonderwijs wordt het al heel mooi op een rijtje gezet. Handgeschreven aantekeningen werken beter dan getypte. Dat komt omdat aantekeningen op de laptop vaak letterlijke transcripties zijn van wat er gezegd is. Als je een beetje een goede typesnelheid hebt, kun je de docent bijhouden, en dus letterlijk meetypen. Bij schrijven werkt dat niet zo. Omdat schrijven langzamer gaat dan typen moet je de inhoud bewerken, omdat je de spreeksnelheid niet bijhoudt. En omdat je de inhoud bewerkt en in eigen woorden herschrijft, vinden er allerlei cognitieve processen plaats. Denk maar aan wat er gebeurt als je samenvat.

Het verhaal hierboven geldt natuurlijk vooral voor als je aantekeningen maakt. En (is mijn veronderstelling) in mindere mate voor het online typen van een antwoord op een open vraag. Ook dan moet je (hopelijk) iets samenvatten of een voorbeeld kunnen verzinnen. Ik wilde het in ieder geval wel genoemd hebben, omdat dit het totale verhaal compleet maakt.

Motorische processen

Wel een ding zijn de motorische processen. Als je namelijk schrijft op papier spelen die ook mee. Mensen herinneren en herkennen woorden significant beter wanneer zij met de pen schrijven. Dat komt omdat de extra bewegingsinformatie een complexere geheugenspoor creëert dan bij typen. Volgens de onderzoekers tonen deze resultaten aan dat het beter is om aantekeningen met de hand te maken, omdat zo de inhoud beter onthouden wordt.

Lees ook: knowledge organisers

Minder afleiding

Onderzoekonderwijs eindigt haar blog met de duidelijke conclusie dat je beter kunt schrijven dan typen als leren het doel is, en de laptops dus de klas uit mogen. Met als bijkomend voordeel dat er ook minder afleiding is. Volgens onderzoek in de VS zijn studenten over het algemeen 40% van de tijd kwijt met andere programma’s of websites dan het programma waarin ze notities maken. Dit zorgt voor minder begrip en focus, omdat studenten complete onderdelen missen. 

Tekenen is nog beter

Schrijven levert dus meer op dan typen. Maar een andere manier kan nog net weer iets beter zijn, namelijk tekenen. Door icoontjes te gebruiken, schema’s te tekenen en gebruik te maken van andere visuele herkenningspunten in de aantekeningen onthoud je het nog beter. En daarmee is het een hele goede aanvulling op of misschien zelfs vervanging van geschreven tekst. Een interessante video hierover is onderstaande TEDx-talk.