Saaie feitjes zijn berucht in het onderwijs. Je móét ze kennen, maar niemand wil ze onthouden. De oplossing? Geef ze betekenis door ze in een herkenbare context te plaatsen.

Saaie kennis

Iedereen kent ze: die rijtjes, definities of regels die leerlingen of cursisten moeten stampen. In een e-learning, tijdens toetsvoorbereiding of in een training. Denk aan veiligheidsprocedures, grammaticaregels of technische specificaties. Vaak zijn ze belangrijk, maar niet vanzelf boeiend.

Neem een klassiek voorbeeld: welke plug past bij welke boordiameter? En welke schroef hoort daarbij? Weinig mensen onthouden dat zomaar. Maar zodra je zegt: “Wat heb je nodig om een schilderij stevig op te hangen, zonder dat het eraf klettert?” dan komt er ineens leven in de brouwerij. Het abstracte feit krijgt een doel. En dát is precies wat ervoor zorgt dat het blijft hangen.

Feiten op zichzelf hebben weinig overlevingskans in ons geheugen. Ons brein is nu eenmaal gebouwd om betekenis te zoeken. Waarom is iets relevant? Wat kan ik ermee? Als die vragen niet worden beantwoord, zakt informatie als los zand door onze mentale vingers.

Van kennis naar keuze

Door informatie te koppelen aan herkenbare situaties, maak je van droge stof een verhaal. En verhalen beklijven. Niet omdat ze spannend zijn, maar omdat ze aansluiten bij wat mensen meemaken of belangrijk vinden.

Je hoeft dus niet alles te gamificeren of op te leuken. Een goed gekozen context is vaak al genoeg. Iets waar je cursist of student zichzelf in herkent. Iets dat raakt aan hun praktijk, hun vragen of hun fouten.

Zo wordt “kennis” niet het doel, maar een middel. En dan verandert de manier waarop mensen leren. Je laat ze geen feiten onthouden, je helpt ze betere keuzes maken.

Hoe pas je dit toe als onderwijskundige?

➡️ Denk bij elk leerdoel: in welke situatie gebruikt iemand deze kennis?
➡️ Gebruik voorbeelden uit de praktijk van de doelgroep – en wees specifiek.
➡️ Maak van een feit een vraag of probleem dat opgelost moet worden.
➡️ Test je uitleg: roept het herkenning op? Zo niet, zoek een betere context.
➡️ Wees niet bang om gewone situaties te kiezen – herkenbaarheid werkt beter dan originaliteit.

Zo voorkom je dat leren een saai trucje wordt. En help je mensen iets écht te begrijpen.
Zodat ze niet alleen onthouden dát iets zo is – maar ook wáárom het ertoe doet.