Toegankelijkheid is een hot item. En dan specifiek: digitoegankelijkheid Zeker voor wie e-learnings ontwikkelt voor overheidsorganisaties. Alle kans dat ‘ie dan linksom of rechtsom ergens om de hoek komt kijken. Maar: is het wel echt een goed streven om je e-learning 100% digitoegankelijk te maken voor bijvoorbeeld doven en slechthorenden? En daar dan dus aanpassingen voor te doen? Ik las een onderzoek dat zegt van niet.

Over het onderzoek

Ja, en waarom dan? Dat is meer iets voor het einde van deze blogpost. First things first: waar ging dat onderzoek precies over? Het was een evaluatiestudie waarin onderzocht werd of e-learning zorgt voor meer vermoeidheid bij doven en slechthorenden. Ik vond ‘m in deze nieuwsbrief die echt een aanrader is.

E-learning toegankelijk maken

Stel je voor: je gebruikt video in een e-learning die ook geschikt moet zijn voor doven en slechthorenden. Dan kun je een gebarentolk laten verschijnen in die video’s. En als het geschikt moet zijn voor blinden, dan zorg je ervoor dat er een tekst leesbaar is in braille. Kortom: je doet van alles om het verschil tussen een ‘gewoon iemand’ en bijvoorbeeld een dove, slechthorende of blinde op te heffen. Intussen vraag je wel allerlei andere, en vaak extra, cognitieve activiteit van de lerende. En daardoor worden lerenden duidelijk (significant zelfs) vermoeider. De titel van het artikel is niet voor niets ‘e-learning is een last voor doven en slechthorenden’.

Lees ook: Mijn week als onderwijskundige #1

Wat doe je dan wel?

Hoe los je dat probleem op? Door dan maar geen video’s meer te gebruiken? Nee, het beste is om weer terug te grijpen naar de welbekende ‘doel-middelen-kwestie’. Is die video echt de allerbeste of de enige manier om je leerdoelen te bereiken? En als het antwoord op die vraag nee is: moet je het dan wel doen? Omdat het gebruik van die video dan zou kunnen leiden tot ongelijkheid. Daarnaast is het ook goed om te kijken naar de balans van de werkvormen in je e-learning. Van een e-learning vol met video’s worden dove of slechthorende deelnemers vermoeider dan van een e-learning met een veel beperkter aantal video’s. Dat zijn dus ook keuzes die je kunt maken. Hoe dan ook: wees je ervan bewust dat iets digitoegankelijk maken vanuit didactiek niet altijd de beste oplossing is.