Flexibel onderwijs klinkt als dé oplossing voor veel uitdagingen in het hoger onderwijs. Het biedt studenten de mogelijkheid om te leren op hun eigen tempo, op een locatie die hen past, en op tijden die aansluiten bij hun persoonlijke situatie. Vooral voor werkende studenten, ouders of studenten met een beperking opent flexibiliteit deuren die anders gesloten zouden blijven. Maar hoe weet je of die flexibiliteit ook echt werkt? Hogeschool Inholland onderzocht dit en kwam tot interessante inzichten.

Succes meten: meer dan losse keuzes bieden

De voordelen van flexibel onderwijs zijn duidelijk, maar hoe meet je eigenlijk of het succes heeft? Volgens het onderzoek is een gebrek aan duidelijke doelstellingen één van de grootste valkuilen. Zonder scherp te formuleren wat je ermee wilt bereiken, wordt het lastig om te bepalen of je op de goede weg bent.

Autonomie is bijvoorbeeld een van de kernwaarden van flexibel onderwijs: studenten bepalen zelf hoe ze hun studie vormgeven. Voor sommigen leidt dit tot meer motivatie en betere resultaten. Maar er is ook een groep die overweldigd raakt door de vele keuzes. Flexibel onderwijs vraagt daarom niet alleen om ruimte voor keuzes, maar ook om begeleiding en structuur. Het is een balans vinden tussen vrijheid en ondersteuning.

Daarnaast heeft flexibiliteit impact op het onderwijsteam en de organisatie. Docenten moeten vaak op andere momenten beschikbaar zijn, en er zijn digitale middelen nodig om flexibel leren mogelijk te maken. Het is daarom belangrijk om de organisatorische kant vanaf het begin goed te plannen.

Lees ook: Flexibel onderwijs werkt niet met een ballenbak

Hoe maak je flexibel onderwijs succesvol?

Het succes staat of valt met een goede voorbereiding. Stel duidelijke doelen: wil je hogere motivatie, betere resultaten of een betere balans voor studenten? Analyseer de behoeften van je studentenpopulatie, zodat de vormen van flexibiliteit die je kiest daadwerkelijk aansluiten bij wat zij nodig hebben. En vergeet niet: flexibiliteit is ook een teaminspanning. Zorg voor duidelijke afspraken met docenten en ondersteunend personeel, zodat iedereen weet wat er verwacht wordt.

Flexibel onderwijs is geen standaardoplossing, maar een middel om studenten te ondersteunen in hun professionele en persoonlijke groei. Met een doordachte aanpak kun je als onderwijskundige het verschil maken. Hoe zou jij flexibiliteit in jouw onderwijs kunnen toepassen?

---

Bronvermelding
SURF Communities (2025). Onderzoek: wat is flexibel onderwijs en hoe meet je het succes? https://communities.surf.nl/vraagbaak-online-onderwijs/artikel/onderzoek-wat-is-flexibel-onderwijs-en-hoe-meet-je-het-succes