Activerende didactiek: veel mensen hebben er een hekel aan, inclusief ikzelf. Als je mij laat kiezen tussen lekker naar iemand luisteren die zijn verhaal doet of een e-learning volgen waarin ik allerlei dingen moet doen… Nou, dan weet ik het wel. Laat mij maar luisteren. ‘Miss perfectionist’ als ik ben, houd ik er niet van om vragen te beantwoorden, voordat de stof is uitgelegd. Het begrip ‘oefenvragen’ is aan mij niet zo besteed dus.

En toch maak ik in de e-learnings die wij ontwikkelen, juist wél gebruik van activerende didactiek. Dat is niet om onze deelnemers te pesten, maar omdat uit heel veel onderzoeken blijkt dat actief leren (activerende didactiek) een effectievere vorm van leren is.

Weerstand

Als je activerende didactiek gebruikt, zie je dat altijd terug in evaluaties. En meestal niet in positieve zin. Daarnaast kun je er vanuit gaan dat de vraag ‘Waarom moet ik een vraag beantwoorden over iets wat ik nog niet geleerd heb?’ meer dan eens terugkomt. En dit is dan nog de nette versie van die vraag. Lerenden voelen zich vaak benadeeld of vinden dat de cursus niet klopt. Ik leg dan uit waarom we het doen zoals we het doen, maar vaak zie je dat de weerstand blijft. En dat is best jammer. Want lerenden hebben een hekel aan een didactiek die juist goed werkt voor het leerresultaat.

Onderzoek

Een aantal onderzoekers van de Universiteit Harvard deden recent onderzoek naar deze ‘paradox’. Het blijkt dat de hekel aan activerende didactiek samenhangt met de extra cognitieve inspanning die het vraagt. Die cognitieve inspanning wordt gezien als slecht leren: waarom moet je er anders zo hard voor werken? Tegelijkertijd geeft een goede klassikale presentatie de lerenden juist het gevoel dat zij heel veel leren. En nogmaals: dat is niet per se zo, maar het wordt wel zo ervaren. De onderzoekers geven de volgende aanbevelingen die studenten kunnen overtuigen van de meerwaarde van activerende didactiek:

• Leg uit waarom activerende didactiek belangrijk is en dat het uiteindelijk een beter leerresultaat geeft.
• Wacht niet te lang met het afnemen van een tussentijdse (formatieve) toets, zodat lerende het resultaat ook kunnen zien.
• Vraag regelmatig (tussentijds) om feedback op een cursus en bespreek daarbij eventuele zorgen.

Lees ook: Activeren in online onderwijs

Note to self

Vooral die eerste aanbeveling vind ik wel een belangrijke ‘note to self’. Dat is er eentje die ik namelijk geneigd ben te vergeten. Tot het moment dat er feedback op binnenkomt natuurlijk… En het is veel slimmer om dat probleem aan de voorkant al op te lossen in plaats van achteraf.

Daarbij geldt ook dat het goed is om te bedenken, dat activerende didactiek voor lerenden nieuw kan zijn: een andere manier van leren dan ze tot nu toe gewend zijn. Het is belangrijk om daar niet te makkelijk en zeker niet te snel overheen te stappen.

Bronnen

Wil je zelf het onderzoek lezen? Dat kan hier. Een samenvatting vind je in deze blog.