In één van de AI-chatgroepen waarin ik vooral meelezer ben, vertelde iemand hoe zij AI wilden integreren in het onderwijs en examen voor een keuzedeel. Mooi dacht ik! Want uiteindelijk is dat wat je in de praktijk doet denk ik. Daarnaast was er de aanname dat het ook tot een eindproduct van hogere kwaliteit zou leiden. Bij dat eindproduct hoorde overigens nog wel een mondeling gedeelte. Het las in ieder geval of er goed over nagedacht is. Een mooi voorbeeld van meebewegen met AI dus en zo je examen AI-proof maken.

In diezelfde AI-chatgroep werd deze vraag ook algemener gesteld, vanuit de rol van examencommissies, namelijk: hoe maak je bestaande examens AI-proof? En omdat er vast meer mensen zijn die interesse hebben in het antwoord op deze vraag, schrijf ik erover. Maar de credits voor de hoofdgedachte en de bronnen, komen dus uit die chatgroep.

Generatieve AI

Generatieve AI is een digitale technologie die automatisch nieuwe output genereert op basis van gegeven input (een zogenoemde ‘prompt’). Zo kan het bijvoorbeeld worden gebruikt om leerprocessen te ondersteunen en docenttaken te vergemakkelijken. Belangrijk om te benadrukken is dat AI altijd ondersteunend is. De technologie draagt bij, maar vervangt niet. 

AI-proof maken van bestaande examens

Je hebt al examens ontwikkeld, maar toen kwam AI ‘ineens’ om de hoek kijken. Wat nu? Hoe maak je jouw examens AI-proof? Allereerst evalueer je hoe vatbaar een toets is voor fraude. Overweeg factoren zoals de inhoud, afnamecondities en toetsvorm. Vraag jezelf af of het gebruik van AI-tools echt ongewenst is of dat het een waardevolle toevoeging kan zijn. Denk maar terug aan het voorbeeld van het keuzedeel-examen dat ik eerder gaf. Uitgangspunt van die school is dat het gebruik van AI kan leiden tot een beter eindproduct. Als het examen vatbaar is voor fraude, overweeg dan technische aanpassingen, wijzig de afnamecondities of verander de toetsvorm. Vermijd plagiaatdetectiesoftware vanwege de onbetrouwbaarheid. Ze werken niet en zijn bovendien heel makkelijk te omzeilen. Als je besluit het examen in zijn huidige vorm voort te zetten, houd dan het proces in de gaten. Vraag studenten om hun aanpak te beschrijven of gebruik een logboek. Belangrijk is ook om de authenticiteit van de resultaten te controleren. Denk bijvoorbeeld aan mondelinge toelichtingen, interviews met referenties of het controleren van bronnen.

Lees ook: ChatGPT struikelt over praktijkexamen

Tot slot

Met deze acties kun je de integriteit van het examenproces waarborgen, zelfs wanneer AI een mogelijke bedreiging vormt. Online zijn er veel bronnen te vinden die ingaan op je examinering aanpassen aan AI, zoals deze handreiking van de HAN of deze website van de UvA. En last-but-not-least, wees je ervan bewust dat het ‘nu’ AI-proof zijn, niet betekent dat dit morgen en overmorgen nog steeds het geval is. De techniek verandert snel.