Ik lees de artikelen van Japke-d. Bouma graag. Voor NRC onderzoekt hij ‘het nut van jeukjargon en managementmethodes’. Deze keer sprak hij met de leraar van het jaar 2017 over jargon in het onderwijs. Ik verwachtte een artikel dat ik zou herkennen en waar ik om zou moeten lachen, want ik weet ook wel dat er vreselijk jargon is. In plaats daarvan werd ik er een beetje boos van. Vooral omdat de oorzaak gelegd wordt bij ‘zo’n onderwijskundige die er niets van snapt’. Boos worden is natuurlijk zonde van de energie. Het leek me daarom een goed idee om dat van me af te schrijven.

Moedeloos van alles wat ‘moet’

Laat ik beginnen met dat ik een aantal dingen echt wel herken en begrijp dat je moedeloos wordt van alle dingen die ‘moeten’ en die bedacht zijn door anderen, die in jouw ogen te ver af staan van het onderwijs. Zeker omdat veel van die dingen er als extra bij komen en je dan maar moet zien hoe je dat voor elkaar krijgt. Emeritus hoogleraar Nederlandse geschiedenis Piet de Rooy  zegt hier zinnige dingen over in dit artikel in Trouw.

‘Jeuk’ door uitwerking van de termen

Soms komt de ‘jeuk’ denk ik ook door de uitwerking van de termen. Een voorbeeld: competentiegericht onderwijs werkt alleen als je competenties bekijkt in de context van het beroep. Samenwerken is voor een logistiek medewerker heel anders dan voor een secretaresse. Ik weet dat er voor het mbo lesmateriaal was dat die context niet koppelde of daar heel vaag over was. Ja, en dan snap ik heel goed dat het niet werkt. In het mbo gaat het uiteindelijk om het leren van een vak.

Docenten en onderwijskundigen hebben elkaar nodig

Waar ik vooral een beetje boos van werd, zijn de opmerkingen over onderwijskundigen. Die worden over één kam geschoren, als mensen die niet weten waar het over gaat en onzinnig werk doen. Zo zie ik mezelf niet. Mijn meerwaarde zit in het kunnen koppelen van kennis over onderwijs en leren aan toepassingen in de praktijk. Daar is geen vast recept voor. Niets werkt altijd in iedere situatie. Er zijn zeker wel hulpmiddelen en werkwijzen die impact hebben op de resultaten in het onderwijs, maar die kun je niet blind toepassen. Praktijkervaringen, context en voorkeuren van de doelgroep zijn daar ook van invloed op. Daarom hebben docenten en onderwijskundigen elkaar nodig. En dat lukt niet als ze als ‘wij-zij’ tegenover elkaar staan, of als er het gevoel is dat dit zo is.