Portfolio-examinering wint terrein in het onderwijs als flexibel en valide alternatief voor traditionele toetsen. Deze blog bespreekt we de uitgangspunten van portfolio-examinering en bekijkt een interessant praktijkvoorbeeld. Lees dus snel verder!

Wat is portfolio-examinering?

Bij portfolio-examinering verzamelen studenten bewijsmateriaal om hun bekwaamheid te tonen. Dit kunnen verschillende vormen zijn: van geschreven documenten en video’s tot externe feedback. Het idee is om door middel van deze bewijzen aan te tonen dat een student voldoet aan de eisen van een examen of kwalificatie.

Uitgangspunten van portfolio-examinering

Portfolio-examinering draait om de juiste balans tussen flexibiliteit en kwaliteit. De algemene eisen zijn helder: elk stuk bewijs moet authentiek zijn en direct gerelateerd aan de competenties die geëxamineerd worden. Dit maakt het belangrijk om duidelijke criteria te stellen en ervoor te zorgen dat studenten precies weten wat van hen verwacht wordt. Daarnaast moet er speciale aandacht zijn voor de beoordeling. Een goede begeleiding van zowel studenten als docenten is cruciaal om het proces soepel te laten verlopen en de waarde van het portfolio te waarborgen.

Bijvoorbeeld, bij kerntaak-examens zijn specifieke eisen opgesteld over welke typen bewijsmateriaal geaccepteerd worden. Dit moet georganiseerd zijn per werkproces, met externe verklaringen ter ondersteuning van de authenticiteit. Het risico van fraude of onjuiste bewijsvoering wordt hiermee beperkt, maar vraagt om heldere communicatie.

Praktijkvoorbeeld: Summa College en het e-portfolio ‘JobJourney’

Het Summa College is een mooi voorbeeld van hoe portfolio’s in de praktijk werken. Zij hebben samen met een externe partij het e-portfolio ‘JobJourney’ ontwikkeld, waarin studenten bewijzen kunnen verzamelen en voortgangsfeedback kunnen ontvangen. Deze vorm van portfolio-examinering maakt het leerproces persoonlijker en flexibeler, omdat studenten in hun eigen tempo kunnen werken. Het helpt bovendien om de stress van één toetsmoment te verminderen en biedt een overzicht van de gehele leerreis.

Een belangrijke succesfactor was de samenwerking met studenten tijdens de ontwikkeling van het e-portfolio. Door hen te betrekken in het ontwerpproces, werd de tool beter afgestemd op hun behoeften en werd het gebruik toegankelijker.

Conclusie: Wat betekent dit voor jouw onderwijspraktijk?

Portfolio-examinering biedt duidelijke voordelen, maar vergt een gestructureerde aanpak. Het zorgt voor meer flexibiliteit en inzicht in de ontwikkeling van studenten, mits er aandacht is voor goede begeleiding en duidelijke criteria. Als je het succesvol wilt implementeren, moet je de balans vinden tussen een persoonlijk leerproces en kwaliteitscontrole.

Wil je hiermee aan de slag? Zorg voor een duidelijke structuur, train je beoordelaars goed en ondersteun studenten met gerichte begeleiding. Zo verhoog je de betrokkenheid en validiteit van je toetsing. De ervaringen van Summa College laten zien hoe belangrijk dit proces is.

Bronnen

Hier zijn de bronnen waarop deze blog is gebaseerd:

1. Essmbo: Presentatie over portfolio-examinering link naar presentatie
2. ROC: Algemene eisen voor portfolio’s bij kerntaak-examens link naar bron
3. SURF Communities: Summa College en de ontwikkeling van het e-portfolio ‘JobJourney’ link naar bron

Zo kun je zelf verder lezen!