Eerst het doel dan de tool: of geldt dat toch niet altijd? Vaste lezers van dit blog weten dat ik heel vaak schrijf dat het uiteindelijk het belangrijkste is dat het middel dat je kiest (leervorm, werkvorm) past bij het doel dat je wilt bereiken. Dat vind ik ook echt. Maar soms is het net wat slimmer om van dat principe af te wijken. En nee, dat betekent niet dat ik van mijn geloof gevallen ben…. Ik vertel je waarom.

Van doel naar tool

Op Next Learning zag ik een presentatie van Petra Jagtman en Paul Jacobs (de terugkijkversie, dat wel). Zij hebben vanuit de HAN het Nederlandse e-landschap in kaart gebracht. Dat e-landschap geeft aan welke tools je kunt gebruiken voor welk doel. Zij stellen (en niet alleen zij trouwens, de wetenschap doet dat ook) dat een goed ontwerp antwoord geeft op drie kernvragen:

1. Wie gaat er leren?
2. Wat moet er geleerd worden?
3. Hoe kan er het beste geleerd worden (waar, wanneer en in welke volgorde)?

Als je dat helder hebt, werk je dat uit in type leeractiviteiten en werkvormen en daar past dan een bepaalde tool bij. Kijk daarbij altijd kritisch of de oplossing wel in de technologiesfeer te vinden is. Want je wilt verantwoordingen als ‘het is toch leuk’, ‘bij xxx doen ze het ook zo’ enzo voorkomen. Dat is niet het beste didactisch verantwoorde plan.

Van tool naar doel

Oké, dat is een titel die een beetje gechargeerd is, maar toch… De ‘van doel naar tool benadering’ kan ook saaiheid opleveren. Daarnaast zijn er situaties waarin je het gewoon maar te doen hebt met een bepaalde tool. Bijvoorbeeld omdat daar door je organisatie voor gekozen is. Of je komt onverwacht een nieuwe tool tegen, die je hoe dan ook wilt gebruiken. En dat kan nadelen hebben, maar zeker ook voordelen. Het boek ‘blended leren ontwerpen‘ zegt daarover:

“Technologie kan ook een ‘enabler’ zijn van andere manieren van leren. Technologie kan inspireren en zo tot innovatieve ontwerpen en leeractiviteiten leiden.”

Hoe doe je dat?

Daarbij kun je kiezen voor verschillende manieren van aanpak:

• Zoek naar een creatieve toepassing van een tool die je goed in de vingers hebt. Daag jezelf uit om hem eens anders dan anders te gebruiken.
• Gebruik een nieuwe tool en denk na over hoe je die tool ‘kloppend’ krijgt bij jou leerdoelen.
• Denk vanuit innovatieve technologie, zoals VR, en zoek uit welke mogelijkheden dat geeft die je in meer traditionele vormen niet hebt. Kijk van daaruit vervolgens naar je leerdoelen en/of maak die er weer kloppend bij.

Lees ook: Grondtonen van leren

Voor heel veel voorbeelden en inspiratie is het boek ‘blended leren ontwerpen’ echt een aanrader. Handig om in je kast te hebben staan! Ik had heel vaak de ‘o-ja-zo-kan-het-natuurlijk-ook’ beleving. En daarin ben ik vast niet de enige. Voor mezelf als ontwerper geeft dat ook weer nieuwe energie.