Van print naar online: omschakelen of toch niet?

Van print naar online: omschakelen of toch niet?

Met dank aan een vriendin heb ik een nieuwe serie die ik wel moet bingewatchen. Of ik wil of niet. The Bold Type gaat over drie millennials die bij een vrouwentijdschrift werken en hun carrières, liefdes, vriendschappen en het stadsleven combineren. Voor mij is de serie als mede-millenial heel herkenbaar. Maar ik herken ook wat je op de redactie ziet gebeuren: de omschakeling van print naar online. Een beweging die je al een tijdje ziet. En die in de huidige coronacrisis alleen maar sterker is geworden. Hoe wenselijk is dat? Ik zocht het uit.

Leren van papier

Ooit, lang geleden, voerde ik een gebruikersonderzoek uit onder mbo-studenten. Om te bepalen wat ze fijn zouden vinden aan een nieuwe methode. Daarbij werd heel vaak gezegd dat ze graag een boek zouden willen. Dat vond ik toen eigenlijk wel opmerkelijk. Voor een generatie die zo ongeveer vastgeplakt zit aan een (telefoon)scherm. Maar het is minder bijzonder dan het in eerste instantie lijkt. Ze gaven namelijk allemaal aan dat ze hierdoor beter konden leren. Omdat ze minder werden afgeleid. Een scherm open geeft namelijk allemaal triggers. Bijvoorbeeld om ‘even’ op social media te kijken.

Uit onderzoek blijkt bovendien dat studenten die van papier lezen beter scoren op tekstbegrip dan studenten die dezelfde informatie op een scherm lezen. Scrollen beïnvloedt het leesproces op een negatieve manier. En als je een mentale reconstructie kunt maken van de fysieke lay-out van een tekst (dus bijvoorbeeld wat er boven- en onderaan de pagina staat), zorgt dat ervoor dat je een tekst beter begrijpt.

Online leren

Weg met al die e-learnings dan maar? Nou, dat is ook weer veel te kort door de bocht. Als je jezelf aan het oriënteren bent, iets niet heel diepgaand hoeft te bestuderen of voor je plezier leest, dan kun je prima lezen vanaf een scherm.

Daarnaast zijn e-learnings natuurlijk juist geschikt om principes van activerende didactiek toe te passen. Zonder dat je daar een docent bij nodig hebt. En die principes zorgen voor betere en sterkere verbindingen in je hersenen en dus juist voor diepgaander leren.

En los daarvan komt sommige informatie juist beter over als je ziet gebeuren hoe iets werkt of hoe je een bepaalde vaardigheid uitvoert. Natuurlijk heb je het dan niet over lezen van een scherm, maar over kijken naar een video. En is er ook dan meer nodig om te zorgen voor leren én het toepassen van het geleerde in de praktijk.

De ultieme mix

Dat maakt dat de conclusie dezelfde is als ik wel vaker trek. Bij voorbaat mijn excuses voor de voorspelbaarheid… Kijk wat je doelen zijn, en wat daarbij de beste middelenmix is.

En ja, online is over het algemeen beter onderhoudbaar en goedkoper dan print. Want dat soort praktische en financiële argumenten spelen natuurlijk ook mee. Maar dan nog kan print of de afwisseling met print uiteindelijk de beste keuze zijn. En print hoeft niet altijd een heel lesboek te zijn. Denk aan downloads die uitgeprint kunnen worden, of een magazine in een beperkte oplage.

van print naar online
Afbeelding van tookapic via Pixabay

Daarbij is de clou om er goed over na te denken wat elk deeltje uit de mix doet en op welke manier ze elkaar versterken. Wat doe je offline, wat doe je online, waar zitten de verschillen en hoe versterken beiden elkaar? En ook: wat zou je eigenlijk het liefst offline doen, maar moet je (bijvoorbeeld vanwege kosten) toch online doen? Hoe doe je dat dan toch zo dat je het voor jezelf kunt verantwoorden?

En los van de leerdoelen is het ook belangrijk daarbij om na te denken vanuit de marketingcommunicatie van het leren. Welke content enthousiasmeert en maakt dat deelnemers zin hebben om aan de slag te gaan? En gebruik je die content alleen in je leermiddel of ook daarbuiten?

Tips en adviezen

Wat mij daarbij altijd helpt is om een goed plan te maken. En dat uit te tekenen op een groot vel papier. Zodat je de mix, de doelen, de samenhang en de onderlinge relaties goed in beeld hebt. Want vanuit dat beeld zie je het beste waar het goed werkt, en waar het misschien nog ‘wringt’.

Vanuit leren kan een model als het curriculaire spinnenweb hierbij heel behulpzaam zijn. Maar vergeet niet om dat ook naast een meer marketingachtig model te leggen. Bijvoorbeeld om inzichtelijk te maken hoe een deelnemer omgaat met de leermiddelenmix zoals jij die bedacht hebt.

Lees ook: De customer journey voor leren

Een andere tip daarbij is om je schets uit te leggen aan iemand anders. Want je weet dat je ergens nog wat moet als je vastloopt in het verhaal of als degene aan wie je het uitlegt vragen stelt die je aan het denken zetten. En kan vervelend zijn, maar uiteindelijk maakt het je mix beter.

Lees ook: Conversie voor L&D’ers

Reacties zijn gesloten.