Die ene docent die zo goed was in verhalen vertellen… die herinner jij je vast nog wel. In positieve zin. En aan andere docenten heb je geen of heel andere herinneringen. Verhalen zijn niet alleen krachtig voor leren in onderwijs, maar juist ook voor leren in organisaties. Ik neem je mee in het waarom en hoe.

Verhalen vertellen doen we al heel lang

Zeker al sinds de oertijd. Toen we gezellig met z’n allen rond het kampvuur zaten. Wetenschappers denken zelfs dat we onze overleving te danken hebben aan de verhalen die daar verteld werden. Over hoe je een hert vangt bijvoorbeeld. Of welke bessen je kunt eten. Leerzame best practices, én tegelijkertijd interessante (en soms sterke) verhalen om elkaar mee te vermaken.

Lees ook: social learning

Verhalen vertellen binnen organisaties

Binnen organisaties kun je verhalen gebruiken als aanjager van verandering. Verhalen raken namelijk onze emoties, helpen ons om de wereld te begrijpen en zorgen dat we ons gedrag veranderen. Niet gek dus dat het kan helpen om organisatieveranderingen voor elkaar te krijgen.

Maar verhalen kunnen ook trainingen effectiever maken. Omdat ze, mede dankzij emoties, lerenden helpen verbindingen te maken. En omdat de verhalen lerenden helpen om zich af te vragen wat de inhoud voor hen betekent.

Wat maakt een goed verhaal?

Dat een verhaal emoties raakt, is wel de clou. Emoties blijken namelijk op verschillende manieren te bepalen hoe we beslissingen nemen en keuzes maken. Meestal zijn er eerst emoties, en daarna pas argumenten. Alleen als je het hart van de ontvanger raakt, dring je door tot zijn hoofd.

Alleen als je het hart van de ontvanger raakt, dring je door tot zijn hoofd.

Een goed verhaal is dus gedenkwaardig. De personages en gebeurtenissen maken dat een verhaal blijft hangen. Goede verhalen kennen echter ook een duidelijke samenhang en structuur. Bijvoorbeeld een begin, een midden en een einde. En daarbinnen vaste elementen zoals conflict, spanning, tegenstelling en dialoog.

Tenslotte gaat een goed verhaal vaak over het overwinnen van problemen. Het oplossen van vraagstukken helpt lerenden om zich te verplaatsen in de materie. Het vergroot de betrokkenheid en motivatie.

Een leerzaam verhaal

Een goed verhaal wordt min of meer vanzelf een leerzaam verhaal. Omdat je er over nagedacht hebt wat je gaat vertellen, hoe je het gaat vertellen en op welke manier je emoties wilt raken. En dat maakt dat:

• de aandacht van lerenden wordt gegrepen en vastgehouden
• verbindingen worden gelegd
• een (leer)omgeving rijk en betekenisvol is, en daarmee een krachtige (leer)omgeving
• dialoog wordt gestimuleerd, want luisteren naar verhalen nodigt uit om eigen verhalen te delen